Tussen 1940 en 1953 werden onder het Sovjetregime 600.000 burgers vanuit de Baltische Staten naar Siberië gedeporteerd. Na Stalins dood in 1953 werd de situatie iets minder zwaar en vanaf 1957-1958 mochten ze terug naar huis. Fotograaf Claudia Heinermann ging op zoek naar sporen van de ballingen in de dorpen in het poolgebied boven Doedinka, langs de Jenisej-rivier.
Fotograaf Angeniet Berkers spoorde de kinderen op die in Duitse tehuizen werden geboren en opgroeiden onder het programma ‘Lebensborn’. Een programma om het Derde Rijk te voorzien van een nieuwe generatie leiders en SS-officieren; Lebensborn 1935-1945 (‘Levensbron’), teneinde een zuiver, Arisch ras te scheppen in overeenstemming met nationaalsocialistische rassen- en gezondheidsideologie.
Sinds 2019 is het recht op schoon drinkwater vastgelegd in de nieuwe Cubaanse grondwet. Een ideaal dat gehinderd wordt door verschillende uitdagingen zoals klimaatverandering, een verouderd watersyteem en het US-embargo. Fotograaf Sanne Derks legt zowel de informaliteit van het bureaucratische systeem, als de inventiviteit van de Cubaanse bevolking vast om met de dagelijkse waterproblematiek om te gaan.
Met de serie ‘Typisch Nederland‘ heeft fotograaf Jan Dirk van der Burg een typologisch, categoriserend document gemaakt van zijn vaderland dat hem zo mateloos inspireert.
Van 2018-2022 was hij Fotograaf des Vaderlands.
In The Ecology of Cool concentreert Monica Nouwens zich binnen het fenomeen klimaatverandering op schaduw in Los Angeles. Schaduw in Los Angeles ligt op het kruispunt van twee crises: klimaatverandering en inkomensongelijkheid. LA, een metropool waar extreem rijken de straten delen met duizenden permanent daklozen.
In zijn beelden van Londen Zuid, wil Erik van Cuyk andere lagen laten zien van de mensen ‘uit de beruchte wijk waar je maar beter niet kunt komen’.
Bob Negryn zocht een meer driedimensionaal landschap en kwam bij de bergen uit, de Zwitserse bergen. Sinds zijn 4e jaar komt hij in de bergen en ziet de veranderingen in het landschap. Dat raakt hem persoonlijk. Hij ziet de bergen als zijn atelier waarin hij rondloopt en werk maakt.
The Haunted Image | The Alps Revisited
I am not an outsider
Nor an observer
I am a participant
I am involved!
Looking at it with admiration
and indignation
Looking at it with desire
and disapproval
Wondering, questioning!
I love the Alps
It haunts me
The Troubled Image | The Alps Seen
Sanne Peper bezocht Seale, een leeg gelopen dorp in Alabama, vlakbij de grens met Georgia. De documentaire foto’s en de werkelijke gebeurtenissen die zij verzamelde moeten een groter, universeler verhaal opleveren. Het is moeilijk te geloven dat wat daar gebeurt werkelijkheid is. De realiteit plaatst zij, met gebruik van archetypen, in het fictieve dorp Slowtime.
De herdenking van de luchtoorlog in Nederland.
Het is 70 jaar geleden dat Europa werd bevrijd. Fotograaf Roger Cremers legt vast hoe mensen de herinnering levend willen houden, in de overtuiging dat het herinneren van het verleden toekomstige misdaden zal voorkomen en onze samenleving verder zal helpen.
Fotografische zoektocht van Martin Luijendijk in de wereld van het technisch-wetenschappelijk onderzoek in laboratoria en werkruimten in Nederland
Deze vrij stromende rivier ontspringt uit de ruige Koerdische bergen, in een grensgebied dat van oudsher in conflict is. De Grote Zab rivier vertegenwoordigt deze frictie tussen vrijheid en controle. Vanuit de rivier laat Alex Kemman zien hoe een sluimerend conflict en verborgen spanning doordringen in het landschap en de levens van de mensen die er wonen. De geplande stuwdammen spelen hierin een verborgen maar beslissende rol.
Van 1641 tot 1859 was op Deshima, een eilandje in de Baai van Nagasaki, Kyusu, Japan, de Nederlandse handelspost gevestigd. Eeuwenlang verbond Deshima Japan met Nederland. In het najaar van 2017 werd de brug officieel heropend. Guus Rijven brengt met zijn project een ode aan de gedachte van uitwisseling, de archeologie van een traject, een document dat heden met verleden verbindt.
Werktitel: ’t Eylant Schisma
Het onderwerp is de witte party tent die in Nederland op alle mogelijke plekken en vooral bij elke weersgesteldheid steeds meer wordt gebruikt. Fotograaf Werry Crone legt het gebruik vast bij sportieve evenementen, dorpsfeesten, Prinsjesdag, huwelijksfeest, Sinterklaas en ga zo maar door.
Ad van Denderen verbleef in 1990/1991 in het mijnstadje Welkom en het ernaast gelegen township Thabong, om het leven onder de apartheid in Zuid-Afrika vast te leggen. Begin 2016 kwam hij in contact met Lebohang Tlali, één van de jongeren uit Thabong die geen perspectief leken te hebben, maar daar weg trok en nu zelf fotograaf is. Ad wil 25 jaar later, samen met Lebohang, de veranderingen in beeld brengen.
Japanners groeien op met veel verschillende culturele tradities. Voor ‘Beneath the Surface’ reisde Aram Tanis naar Tokyo, een moderne stad en Kyoto, een stad met zijn meer dan 2.000 tempels en speciale Zen-tuinen. Voor Tanis staat Tokyo symbool voor de toekomst en Kyoto voor het verleden. Tanis probeerde vast te leggen hoe tradities in leven blijven, terwijl de moderne samenleving aan het veranderen is en hoe het verleden is geïntegreerd in het heden.
Werktitel: Under the Surface
Onder Stalins-bewind werd in de zomer van 1941 de intelligentsia uit de Baltische staten verbannen. Mannen naar de Goelag-kampen, vrouwen en kinderen naar afgelegen gebieden in Siberië. De barre omstandigheden kostten velen het leven. Fotograaf Claudia Heinermann brengt de verzwegen deportaties uit Litouwen in beeld.
Dominique Panhuysen brengt de dagelijkse (leef)omgeving, de bewoners en de transformatie in beeld van Containercampus Weckehof (1.000 containers voor tijdelijke huisvesting van jongeren), de Bijlmerbajes (voormalig gevangenis en tijdelijk asielzoekerscentrum) en Bajesdorp (wijkje bestaande uit de voormalige cipierswoningen van de Bijlmerbajes). Er moet een nieuwe stadswijk komen.
Maurice Boyer volgt intensief de integratie van een aantal Syrische vluchtelingen in de Nederlandse samenleving. Hij volgt mensen met verschillende achtergronden vanaf een komst in de kleinschalige noodopvanglocatie aan de Mauritskade in Amsterdam.
De tuintjes in vluchtelingenkampen lijken symbool te staan voor veerkracht, overlevingsdrang en bovenal verzet tegen het slachtofferschap. Het conflict tussen de realiteit van het kamp en de schoonheid van het ontluikende groen zorgde bij Henk Wildschut voor verwarring.
Hij is enorm omstreden: de niqaab, een gezichtssluier die alleen de ogen vrijlaat. In veel West-Europese landen is hij al verboden en ook in Nederland zijn er al jaren dergelijke wetten in de maak. Als onderdeel van het project ‘Gesluierd’ ging Saskia Aukema na wat niqaabdraagsters in privésituaties dragen, als de gezichtssluier dus af is. Ze maakte foto’s bij de vrouwen thuis in Nederland en Groot-Brittannië.
De oorlog tussen Amerika – samen met haar bondgenoten – en Afghanistan heeft veel botsende culturen met elkaar in aanraking gebracht. Het modernst uitgeruste leger ter wereld tegenover de Taliban. Jongeren die de westerse levensstijl hebben omarmd in steden als Kaboel en Mazar-e Sharif tegenover extreem religieus en cultureel conservatisme. Joël van Houdt probeert de complexiteit van dit land in beeld te brengen. De buitenlandse militaire aanwezigheid is daar een onderdeel van, niet de hoofdzaak
Roger Cremers laat zien hoe de Tweede Wereldoorlog in Groot-Brittannië wordt herdacht, dat de belangstelling groeit, dat er nieuwe interpretaties ontstaan en er meer naar identificatie wordt gezocht: re-enactment, persoonlijke verhalen, tastbare objecten.
Werktitel: Elke dag, nooit meer Auschwitz
Nico Bick heeft de plenaire vergaderzalen van de Parlementen van de Europese Unie vastgelegd: 28 lidstaten en 2 Europese parlementen.
Hans Eijkelboom zoekt in het straatbeeld van Amsterdam naar de relaties en overeenkomsten in uiterlijk en gedrag van toevallige voorbijgangers. Bijvoorbeeld tussen de prints en kleuren in de kleding die mensen dragen.
In het noordoosten van Japan werden na de kernramp in maart 2011, als gevolg van de zeebeving nabij Sendai, meer dan 100.000 mensen geëvacueerd, velen zullen zeker tientallen jaren niet terug naar huis kunnen.
Tree and Soil documenteert de nasleep van de Fukushimaramp door te onderzoeken wat de relatie is tussen mensen, hun het landschap en de natuur om hen heen. Voor Robert Knoth zijn verschillende aspecten belangrijk: de geleidelijke veranderingen in het cultuurlandschap dat nog wel als klassiek Japans herkenbaar is; de nadrukkelijke afwezigheid van mensen; de sporen/verwijzingen naar de vroegere aanwezigheid van mensen. Het stralingsniveau is steeds toegevoegd als feitelijke laag die verder geen commentaar behoeft.
Werktitel: Under the Cherry Blossom
XiaoXiao Xu heeft het eeuwenoude evenement She Huo, onderdeel van de traditionele Chinese cultuur rond het Nieuwjaarsfeest (vooral in Noordwest China op het platteland) vastgelegd. Het vuur verdrijft boze geesten en de god van het land brengt zegen. Afgeleid van hekserij en de totemverering van de verre oudheid. Met het aanbieden van offers aan goden en voorouders hoopt men op een goede oogst en fortuin voor het nieuwe jaar.
In Shaanxi, Shanxi en Henan zijn She Huo-optredens met eigen specifieke kostuums, instrumenten, rekwisieten en optredens die kenmerkend zijn voor de Chinese cultuur.
(She betekent in het Chinees ‘God van het land’; Huo betekent letterlijk ‘vuur’).
Dit project is géén voortzetting van het project ‘School’ uit 2004, want in het buitenland (met uitzondering van Duitsland) bleek dat alles anders was. Scholen hebben geen aula, wel een soort centrale plaats om samen te komen, maar dat is een klein gebied en vaak ontbreken ook kantines. Het sociale leven speelt zich af in de gangen en op kleine plekjes. De beelden zijn intiemer dan de Nederlandse omdat het massale ontbreekt.
Raimond Wouda plaatst zijn camera op een hoog standpunt op een statief, waarbij hij zelf op de grond staat en op afstand de ontspanknop van de camera bedient. Hierdoor wordt hij als het ware niet opgemerkt door de leerlingen.
Werktitel: Everything Flows
Avatar is een portretserie over fanculturen. Over mensen die zichzelf willen onderdompelen in andere werelden en een andere identiteit aannemen. Ze verkleden zich voor het weekend en gaan naar een fantasyfestival als een fee, een elf of een trol. Ze spelen de rol van een personage uit een Japanse manga of anime op een cosplay-conventie. Ze leveren veldslagen op LARP-bijeenkomsten (Live Action Role Playing). Ze werken vaak weken of maanden, soms zelfs jaren aan hun handgemaakte kostuums.
Maria Hermes portretteerde Avatars in hun kostuums, terwijl ze hun rol spelen, maar plaatste ze in hun eigen omgeving om te zien hoe deze twee werelden zich tot elkaar verhouden.
Koos Breukel wil in een hechte gemeenschap op basis van verhalen en portretten de jeugd in beeld te brengen. Hij koos voor Volendam, omdat het een sterk rooms-katholieke gemeenschap is met hardwerkende mensen, waar de jeugd aan het ontsporen was. Hoe zie ik in de portretten terug dat dit jeugd is met een speciaal iets? Er zit een raadsel in, een puzzel die je als kijker moet proberen op te lossen.
Marcel Brons toont in Kovjor een speciaal detail van de Russische leefstijl, namelijk wandtapijten. Het Russische wandtapijt ontwikkelde zich van een noodzakelijk voorwerp tot een icoon van rijkdom en van een pronkstuk tot een hilarisch voorwerp. Het is een symbool geworden voor de jonge en oude Russische generatie. Hoe heeft zo’n simpel product, deze status bereikt?
Locaties: Moskou, Kronstadt, Ryazan
In het project ‘Geboren in Europa’ zoekt Otto Snoek naar momenten van saamhorigheid in de Europese landen. In zijn visie laat de nationale identiteit zich op die momenten het best zien, omdat men dan de loyaliteit aan de nationale gemeenschap onderstreept.
Met de subsidie van Anna Cornelis heeft hij gefotografeerd in Transnistrië, Rusland, Noorwegen, Luxemburg, Kosovo, Macedonië en Roemenië, Tsjechië, Portugal, Schotland.
Unsettled’ focust op ingrijpende ruimtelijke ordeningsplannen gevoed vanuit politieke en economische belangen. Het project kaart een internationale tendens aan op basis van een lokaal voorbeeld: de uitbreiding van de haven van Antwerpen en de weerslag daarvan op het Vlaamse dorp Doel en het omliggende poldergebied.
Daar moeten woon- en poldergebied wijken voor zowel industriële expansie als de ontwikkeling van natuurcompensatie gebieden.‘Unsettled’ bevat portret- en landschapsfoto’s en zet op indirecte manier vraagtekens bij deze tendens van ‘vooruitgang’.
Met oude gevonden en nieuwe foto’s vertelt Andrea Stultiens het levensverhaal van de Oegandese fotograaf, Kaddu Wasswa (1933). Door de vele activiteiten die hij in zijn leven heeft ontplooid en gedocumenteerd, vermengt zijn persoonlijke verhaal zich met de geschiedenis van zijn land.
Zij heeft haar eigen fotografie gecombineerd met de privé foto’s van Kaddu Wasswa en foto’s die zijn kleinzoon, Arthur Kisitu maakte tijdens de duur van het project.
De helft van de wereldbevolking woont in de stad en volgens de VN zal dit percentage stijgen tot 70% in 2050.
In Metropolis fotografeert Roemers wereldwijd megasteden, steden met een bevolking van meer dan 10 miljoen mensen. Met lange sluitertijden legt hij zowel de bewegelijkheid van de grote stad, als het kleine detail vast.
Vrije tijd is de laatste decennia big business geworden. De claim die de vrijetijdsindustrie legt op het landschap heeft langdurige gevolgen voor de kwaliteit en het uiterlijk van het Nederlandse landschap. Door veranderingen in de recreatievraag, zoals de toenemende behoefte aan belevenissen, emoties en verhalen, worden aan vrijetijdslandschappen andere eisen gesteld dan in het verleden.
Men kan en wil steeds meer geld uitgeven om vrije tijd op een unieke, ludieke, sportieve of speelse wijze te beleven. Vrije tijd is niet meer de tijd waarin je ‘niets hoeft’ maar waarin je ‘beleeft’. De thematisering van deze landschappen wordt mede hierdoor steeds extremer. Korrie Besems toont dit in haar fotoproject ‘Luilekkerlandschap’.
Vanuit een hoogwerker brengt Jeroen Hofman oefenterreinen in Nederland in beeld met een middenformaat camera. Op deze terreinen, die er uitzien als spooksteden, oefenen brandweer, politie en defensie alle realistische scenario’s waarvoor zij ingezet kunnen worden, om de kloof tussen training en praktijk te verkleinen.
Binnen de kleinschalige verhoudingen van kleine steden vind je een ongerijmde combinatie van bouwstijlen, waarbij de omgeving bepaald lijkt door regelgeving en toevalligheid.
Gefotografeerd door Hans van der Meer, vanuit een iets verhoogd standpunt, vormen mensen uit de directe omgeving als het ware een vanzelfsprekend onderdeel van het beeld.
Het dagelijks leven van een in Nederland levende groep jonge islamitische fundamentalisten.
Henk Wildschut laat zien hoe illegalen hun primaire levensbehoefte wonen, vormgeven op de transitieplaatsen in Europa.
Locaties in Europa: Calais, Athene, St. Clemente.
Thijs Wolzak heeft een serie interieuropnamen gemaakt van controlekamers in Nederland. De selectie is gemaakt op basis van de aantrekkingskracht die uitgaat van, en de nieuwsgierigheid die gewekt wordt door de Controlekamer, als sacraal knooppunt van belangrijkheid. Soms wordt dat belang in de foto’s duidelijk weergegeven, soms juist gedemythologiseerd. Hoewel de beelden nauwgezet zijn gecomponeerd, de mensen in de ruimtes hier en daar zijn geregisseerd, en hier en daar gebruik is gemaakt van meegebracht licht, heeft de serie een documentair uitgangspunt.
De opnamen zijn in kleur, in hoge resolutie gemaakt met een digitale achterwand, dan wel met stitch-technieken met een digitale spiegelreflexcamera met tilt/shift objectief.
Rondreis langs de illusionaire wereld van het pretpark opmerkelijke plekken in de wereld, zoals Rwanda, Palestijnse Gebieden, Israël, Turkmenistan.
Sprookjesdecors en perfect onderhouden tuinen; de parken onlenen allemaal hun waarde aan de universele behoefte om te ontsnappen aan de dagelijkse, dikwijls grimmige realiteit. In beelden van bezoekers en medewerkers zoekt Steketee naar verstilling en vervreemding.
Reinier Gerritsen fotografeerde op oversteekplaatsen (als wegwerker met een oranje hesje aan) groepen mensen, die zich niet bewust waren dat ze gefotografeerd werden (omdat hij dat oranje hesje aan had) in diverse steden in Europa.
Hij vroeg zich af of je aan een groep mensen/kenmerken kan zien om welk land/plaats het gaat.
In het voetspoor van schilders reist Han Singels door de Nederlandse polders om koeien in het landschap te fotograferen. Hij trekt er vanuit Rotterdam met zijn brommertje en camera op uit.
Door middel van herfotografie laat Siebe Swart de veranderingen in het Nederlandse landschap zien, als gevolg van de grote infrastructurele werken die in de jaren 1997 – 2007 uitgevoerd zijn. Naast Panorama’s zijn er ook luchtfoto’s gemaakt om de locatie’s letterlijk en figuurlijk in een bredere context te kunnen plaatsen.
Onder het bewind van Vladimir Poetin heeft Rusland in de afgelopen acht jaar zijn plek tussen de wereldmachten heroverd. De economische recessie en het tumult van de jaren negentig lijken zo goed als voorbij. Dankzij de enorme rijkdom aan grondstoffen zoals olie en gas, bloeit de Russische economie als nooit tevoren. Na 18 jaar kapitalisme berichtte Finans Magazine in januari 2008 dat Rusland inmiddels 101 miljardairs kent.
In het boek 101 Billionaires van Rob Hornstra is weinig voorspoed te bekennen. Hierin wordt een ander deel van het Russische volk geportretteerd. Zij staan ver weg van de glitter en glamour van werelds duurste stad Moskou en zijn het povere resultaat van het bikkelharde kapitalisme waarmee Rusland direct na het communisme naam heeft gemaakt.
© Rob Hornstra / Flatland Gallery
Wat zeggen werkplekken van ambtenaren over hun persoonlijkheid en de staat waarvoor ze werken.
Portretten van de ambtenarij in de diverse staatsvormen.
Annie van Gemert maakte foto’s van jongensachtige meisjes en meisjesachtige jongens. Gedurende 5 jaar zijn ze herhaaldelijk gefotografeerd in de leeftijd van 5 tot 17 jaar. De foto’s laten het natuurlijk proces zien van kinderen voor en tijdens de pubertijd.
Het fotograferen van tuinen en tuiniers langs het spoor, die door de privatisering dreigen te verdwijnen. Dit unieke Nederlandse cultuurverschijnsel wilde zij vastleggen, voordat het volledig zou verdwijnen.
Portretten van mensen van verschillende nationaliteiten die op kleine lapjes grond zelf hun voedsel verbouwen.
Werktitel project: Spoor – Horticultuur langs het Nederlandse Spoor
In de nasleep van de 2e wereldoorlog werden de Universele Rechten van de Mens opgesteld door de toen kersverse Verenigde Naties. Deze rechten hebben inmiddels inderdaad universele bekendheid. De mensenrechten-tak is uitgegroeid tot een van de hoekstenen van de VN. Maar de kritiek op het functioneren van dit apparaat neemt ieder jaar toe, ook na recente ingrijpende hervormingen. In deze foto-documentaire belicht Wim Klerkx de ‘Mensenrechten-machine’ vanuit drie hoeken; de veldwerker, de speciaal rapporteur en in de vergaderzaal in Genève.
Raimond Wouda focust zich op grote groepen leerlingen tijdens de pauzes. In zijn werk staat de vorming van de individuele identiteit in relatie tot de groep, binnen de besloten wereld van de middelbare school, centraal.
Hij plaatst zijn camera op een hoog standpunt op een statief, waarbij hij zelf op de grond staat en op afstand de ontspanknop van de camera bedient. Hierdoor wordt hij als het ware niet opgemerkt door de leerlingen.
Werktitel: Jongens en meisjes
Als buurvrouw van een Turks gezin, volgt Anne Marie Trovata jarenlang het leven van een Turkse man en zijn eerste kinderloze vrouw en zijn tweede vrouw die wel kinderen kreeg en alle problemen die daarbij horen.
Locatie: Amsterdam en Turkije
Marieken Verheyen documenteert in Elsewhere de betovering en de benauwenis van het uitzicht.
Uitzichten in de thuislanden van migranten van Indonesië contrasteren met Nederlandse uitzichten. Het gaat om hedendaagse ervaringen van vreemdheid en vertrouwdheid.
Geïnspireerd op het literaire werk van de Braziliaanse schrijver Guimães Rosaen, gebaseerd op Euclides.
Gaat over de belevingswereld van de mensen die wonen in de serteao van Guimães Rosaen. Mark Nozeman egt de nadruk op het landschap en het sociale aspect.
Locatie: Brazilië
Globalisering aan de Middellandse Zee.
Ad van Denderen kiest hier voor het eerst om grootbeeldcamera en kleur te gebruiken.
Hij wil de industrialisatie aan kusten fotografen, maar ook de religie, oude en nieuwe cultuur, immigratie, conflicten en het massatoerisme.
Landen: Egypte, Spanje, Turkije
Fotograaf Nicole Segers reisde negen maanden lang samen met schrijver/journalist Irene van der Linde langs de nieuwe oostgrens van de Europese Unie. Op zoek naar beelden waarin de sfeer van de verschillende landen èn hun verborgen geschiedenissen besloten liggen, fotografeert ze de grens, het grensgebied en zijn bewoners.
Voor Fonds Anna Cornelis reisde zij door Finland langs de 1400 km lange grens met Rusland. Hier begint Europa, ver boven de poolcirkel, vlakbij de Barentszzee. Lege sneeuwvlaktes laten een kaal begin zien van Europa ‘s uiterste rand.
Opnames van desolate straatscenes en vervallen interieurs van huizen en openbare gebouwen veelal tijdens de schemering.
Desirée Dolron wilde het Cuba vastleggen in de “na-dagen” van het Fidel Castro-regiem.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zuid-Oost-Azië liet de Japanse bezetter onder extreme omstandigheden de Birma-spoorweg en de Pakanbaroe-spoorweg op Sumatra aanleggen door Nederlandse krijgsgevangenen en Indonesische romusha’s. Enkele honderdduizenden kwamen daarbij om.
Op zoek naar of en hoe hun ervaringen als dwangarbeider tot in het heden sporen achterlieten, fotografeerde Jan Banning vijftien Nederlanders en negen Indonesiërs (voormalige romusha’s) zoals ze indertijd hun werk deden: met ontbloot bovenlijf. Hij presenteerde de foto’s samen met full quote interviews, waarin ze vertellen over hun traumatische ervaringen en hoe die de rest van hun leven beïnvloed hebben, in het boek “Sporen van oorlog. Overlevenden van de Birma- en de Pakanbaroe-spoorweg”.
Voor India braken in de jaren ’90 betere economische tijden aan door de explosief groeiende software-markt. Globalisering en ‘outsourcing’ waren de toverwoorden en India voldeed aan de behoefte naar programmeurs. Het zijn de Indiërs van de doorgaans goed opgeleide Brahmin, of priester-kaste, die de kans grepen. De jonge generatie legde de sutra’s terzijde voor de studie van computertalen.
Wim Klerkx stelde zich ten doel de wetenschappelijk/technologische vooruitgang te documenteren, vanuit het gezichtspunt van de invloed die deze heeft op de samenleving. Daarbij zocht hij een antwoord op de vraag hoe hoogopgeleide Indiase programmeurs zich ontwikkelen in een land dat vecht tegen de armoede.
Michel Pellanders heeft zich in het project ‘de Barsawa/San/Bushmen’ geconcentreerd op het leven van een volk, dat door de Kalahari-woestijn trok. Door de geschiedenis heen zijn de San opgejaagd, uitgebuit en onderdrukt. De laatste jaren vestigen zij zich – gedwongen- steeds meer in dorpen in Zuidelijk Afrika, waar zij een marginaal bestaan leiden, met veel werkloosheid, alcoholisme en prostitutie.
Handelt over illegale migranten. Onderdeel van langer durend project over Schengen. (1986-2001). Locaties: Spanje, Brussel, Griekenland, Turkije, Albanie, Duitsland
De fotograaf voert ons langs de randen van Europa waar landverhuizers over smokkelpaden het Westen proberen te bereiken. Hij neemt ons mee naar de politiebureaus en de asielcentra waar opsporingsambtenaren tussen vuistdikke dossiers proberen om de identiteit van de vluchteling te achterhalen. Mannen die hun tijd doden in de pensions totdat een smokkelbende ze over de zoveelste grens zet.
De trek van de illegale migranten naar Europa, n.a.v. het Schengenverdrag. In de Europese Unie was een speciale grenspolitie opgericht om de grote stroom vluchtelingen enigszins in te dammen. Hun hoofdkwartier is in Den Haag. De Schengen grenspolitie is een onderdeel van Europol.
‘Las Vegas, de achterkant van de verlokking’.
In een tijd waarin de verlokking hoogtij viert en iedereen droomt miljonair te worden, wordt het moeilijker het hoofd te bieden aan de dagelijkse realiteit. Las Vegas is een stad die vanaf het begin is gebouwd rond een illusie.
Marijn Scheeres heeft het leven van ‘gewone mensen’, die wonen en werken achter de schermen van het gigantische gok-en vermaakbolwerk, gefotografeerd. Zijn ook zij in de ban van het geld of zijn ze hier immuun voor geworden?
Leo Erken wilde in beelden vertellen wat de maatschappelijke effecten zijn van (politieke) conflicten in de landen van de voormalige Sovjet-Unie en in de Kaukasus.
Djenné, een klein stadje in het midden van Mali, is bijna geheel opgetrokken uit leem.
Het crépisseren – het na de regentijd aanbrengen van een nieuwe leemlaag – van de moskee is een zorg van de gehele bevolking en vindt eens per jaar plaats in de vorm van een groot feest voor bijna iedereen. Jarenlang heeft Christien Jaspars meerdere crépissages van verschillende moskeeën in Mali gevolgd, geboeid door de combinatie van religie, vakmanschap en tegelijkertijd het vrije, wilde en aardse karakter van het ritueel.
In de jaren negentig is Koen Wessing zich gaan toeleggen op het in beeld brengen van de positie van vluchtelingen in de wereld. Met behulp van subsidiegevers heeft hij voor het project Mensen op Drift op diverse locaties gefotografeerd. In Pakistan maakte hij in 2000 in de omgeving van Peshawar opnamen van Afghaanse vluchtelingen en in Rwanda fotografeerde hij in en rondom een aantal vluchtelingenkampen in Kigali.
Locaties: Ambon, Rwanda, Afghanistan, Pakistan
‘Pasatiempo’ is een ‘beelden-encyclopedie’ van ± 4200 foto’s over het vrijetijds-gedrag van mensen op straat in de grote stad. Om tot een zo universeel mogelijke inventarisatie te komen werd gefotografeerd in diverse grote wereldsteden, w.o. Parijs, Sjanghai, New York, etc. en natuurlijk Amsterdam ‘Omdat ik daar nu eenmaal woon’. Het project bestaat uit honderd rubrieken – zoals bijv. ‘Elkaar bekijken’, ‘Gapen, Schreeuwen en Zingen’, ‘Lezen’, ‘Toespreken’, ‘Leunen en Steunen’, ‘Vasthouden’ etc. – Elke rubriek bestaat uit 38-45 beelden waarin telkens een enkele of gelijksoortige handelingen/bezigheden in verschillende variaties en/of situaties getoond worden.
In 1996 begon Carel van Hees met zijn fotoproject ‘Rotterdam; een decor voor jong zijn in een multiculturele samenleving’. Hij ging op zoek naar ‘energie, gelatenheid, agressie, onmacht, verdriet, kracht en liefde’. ‘Ongemerkt werd ik geïnjecteerd met energie, die jaloersmakende, alle kanten opvliegende en onuitputtelijke energie die zo hoort bij jong zijn’.
Cary Markerink verbindt in het project ‘Memory Traces’ de begrippen landschap, cultuur, geschiedenis en (persoonlijke) herinnering. De keuze van locaties – Japan (Hiroshima, Nagasaki), Vietnam (My Lai, Khe San), Sarajevo, Bikini Atoll, Duitsland (Berlijn, Bitterfeld, Ronneburg) en de Oekraïne (Tjernobil) – is zowel gebaseerd op incidenten in de recente geschiedenis die zijn denken over zijn cultuur mede hebben bepaald als op ergernis over de verspilling van potentieel (van mens, natuur, kennis etc.) door onze vooral op economische vooruitgang gestructureerde maatschappij.
’Naakte jongens op een bed gefotografeerd, met het hoofd afgewend om niet herkend te worden – zo komen hoerenjongens in de bladen. Anoniem en groezelig. Maar wie zijn deze jongens daadwerkelijk en wat zit er achter die gesloten deuren van de jongensclubs?’ Rob Philip wilde in zijn serie de illusie, die de hoerenjongens in stand proberen te houden van een sprookjesachtige wereld met mooie jongens en veel geld, laten zien, maar ook de vervreemding en de eenzaamheid die daar mee gepaard gaat. Alhoewel in Nederland gefotografeerd tussen 1998 en 2000, laat het een universele wereld zien. Het is onnodig om te vermelden dat alle geportretteerden toestemming hebben gegeven voor publicatie en ouder zijn dan 18 jaar.
Corinne Noordenbos fotografeerde de buurt waarin zij haar kinderjaren doorbracht en waar zij sinds geruime tijd zelf ook weer woont: de Concertgebouwbuurt. Een buurt met statige huizen, waar de oorspronkelijke doelgroep, de bourgeoisie, nog steeds woont.
In dit ‘hoofdstuk’ uit een groter project heeft zij met een platencamera locaties in de buurt gefotografeerd, waar het openbare leven zich afspeelt
Catrien Ariëns ging op zoek naar de gewone bevolking van Curaçao, de mensen uit ‘Dubbelspel’ van Frank Martinus Arion, om de eigen kracht, de vitaliteit van het eiland en van de bevolking te laten zien.
De traceerbare oorspronkelijk Afrikaanse culturen in West-Afrika, Nederland en Suriname vastleggen. Petterik Wiggers volgt het spoor van West-Afrikanen die rond 1650 als slaven gedwongen naar Suriname werden verscheept en waarvan tal van afstammelingen in Nederland terecht zijn gekomen.
Locaties: Ghana, Suriname en Nederland
Elk jaar wordt op de eerste negen dagen van de Chinese maand Maan op het eiland Phuket ter ere van de Nine Emperor Gods het Vegetarian Festival gehouden, bestaande uit tempeldiensten, vuurwerk, het offeren van voedsel en straatprocessies waar krijgers zich piercen in lichaam en gezicht. Desirée Dolron wilde onderzoeken wat mensen drijft tot deze extreme praktijken, die zowel afschuw als ontzag inboezemen en ‘toch van een ongelooflijke schoonheid zijn’.
Jarenlang is Eddy Posthuma de Boer bezig met het fotograferen van kinderen, die het slachtoffer zijn van politieke conflicten, oorlogen, armoede en economische crisis. Hij fotografeerde in Azië, Afrika en Zuid-Amerika kinderen, die op vuilnisbelten moeten werken, op straat leven, lijm snuiven, maar ook kinderen die gewond zijn geraakt door landmijnen of bombardementen. In Afrika zijn tienduizenden kinderen wees geworden omdat hun ouders gestorven zijn aan aids.
De wezen in het Nyumbani weeshuis in Nairobi hebben het naar omstandigheden goed, zij zijn gekleed en gevoed en krijgen onderwijs.
Ruim een jaar lang fotografeerde Hapé Smeele een groep zeer ernstig verstandelijk gehandicapten in Eemeroord, Instelling voor verstandelijk gehandicapten in Baarn. Ernstig verstandelijk gehandicapten beleven de wereld anders dan wij. Zij leven in een andere werkelijkheid. Contact met hen is als contact met een andere cultuur. Je eigen referentiekader staat ineens ter discussie.
Het boek werd bekroond met de ‘Woord & Beeldprijs’ en is het eerste deel van een drieluik over ‘kwaliteit van leven’. Deel twee, ‘Met de moed van een ontdekkingsreiziger’ gaat over dementie en sterven en is eveneens bekroond.
Een jaar lang heeft Kadir van Lohuizen een Surinaamse familie gevolgd, waarbij zowel verschillende aspecten van hun leven in Nederland werd gefotografeerd als ook de achtergrond van de familie in Suriname. Door de twee werelden in beeld te brengen toont hij de cultuurkloof die overbrugd moet worden, wanneer zij zich moeten aanpassen aan de Nederlandse samenleving.
Leo Erken wilde in beelden vertellen wat de maatschappelijke effecten zijn van (politieke) conflicten in de landen van de voormalige Sovjet-Unie en in de Kaukasus.
In Azerbeidzjan concentreerde hij zich op de oliewinning en de economische crisis; in Tsjetsjenië op de gevolgen van de oorlog in het verwoeste land voor de Tsetsjenen, maar ook voor de etnische Russen. Sotsji, de rijke Russische badplaats aan de Zwarte Zee is een smeltkroes van volkeren en tegenstellingen.
Van 1990 tot 1998 fotografeerde Marrie Bot bij tien bevolkingsgroepen de rituelen van het verzorgen van de doden, het afscheid nemen, de uitvaart en de rouw, om te laten zien hoe men in Nederland omgaat met de dood.
Westoever en Gazastrook na het Oslo-akkoord van 1993
Na het Oslo-akkoord, dat een grote stap voorwaarts leek in een vastgelopen conflict, legde Van Denderen het leven van de Palestijnen en de Israeliers in en rond de bezette gebieden vast. Er gebeurde toen veel, de intifada verdween langzaam uit het straatbeeld, de Israeliërs trokken zich terug uit de bezette gebieden en er ontstond zoiets als een Palestijnse regering. De vuilnis verdween uit de straten en met geld vanuit de Europese gemeenschap werd er een infrastructuur aangelegd. Vrij snel daarna ging het mis.©
Carel van Hees volgde 5 personen, seropositieven en met de ziekte aids. Hij wilde laten zien dat aids geen typische homoziekte is, maar voor komt in alle lagen van de bevolking en iedereen kan treffen.
Het doel was om de wijze te visualieren waarop verschillende mensen in verschillende omstandigheden en met verschillende achtergronden op hun eigen manier de kracht vinden om te overleven.
In 1993, in de overgangsperiode van apartheid naar een democratisch bewind fotografeerde Koen Wessing in Johannesburg, Kaapstad en in de townships de levensomstandigheden van de blanke en zwarte bevolking.
Hij bezocht ANC-bijeenkomsten, maar ook een begrafenis van een Inkatha-lid en de Afrikaner Weerstandsbeweging van Eugène Terre Blanche.
Zijn foto’s laten de worsteling zien van een land vol tegenstellingen met de nieuwe democratie.